Brak wyważenia kół to wiele negatywnych skutków. Niepoprawne wyważenie kół jest jedną z częściej występujących przypadłości, na jakie cierpi nasz samochód. Skąd biorą się problemy z wyważeniem kół? Jakie są skutki jazdy z wadliwym wyważeniem? W jaki sposób przekłada się wyważenie kół na zużycie samochodu? Kiedy należy wyważyć koła, oraz jaki ma to wpływ na bezpieczeństwo?
Czym jest wyważanie kół?
Wyważanie kół to czynność polegająca na korekcie rozkładu masy koła. Idealnie wyważone koło powinno mieć masę rozłożoną równo wokół środka obrotu (osi pojazdu). Założeniem wyważania jest wyrównanie masy koła w każdym punkcie, dzięki czemu podczas obrotu koła nie występuje bicie. Nawet najmniejsze niedoskonałości w kole mogą doprowadzać do sytuacji, w której siły odśrodkowe będą uniemożliwiać komfortową jazdę. Wysoka prędkość obrotowa koła zwielokrotnia każdą dysproporcję wagową koła, doprowadzając do mocnego bicia.
Jako że koła odpowiadają bezpośrednio za bezpieczeństwo, utrzymanie kół w odpowiednim stanie jest niezbędne. Wyważone koła dają stabilność i przewidywalność, co przekłada się na właściwości trakcyjne pojazdu.
Objawy niewyważonych kół
Najbardziej powszechnym objawem braku wyważenia kół jest zwiększająca się wibracja kierownicy. Wibracje te odczuwalne są powyżej 100 km/h. Oprócz wibracji, objawem niewyważonych kół jest także drżenie karoserii oraz nierównomierne zużycie bieżnika. Innym częstym objawem błędnego wyważenia kół jest zarzucanie pojazdu na zakrętach, a także piszczenie opon podczas skręcania (nawet przy niskich prędkościach).
Wibracje kierownicy świadczą o tym, że niewyważone są koła na przedniej osi. Pojawiają się zazwyczaj w przedziale od 100 do 120 km/h.
Jeżeli niewyważona jest tylna oś, to zazwyczaj objawia się to wibracjami karoserii i zarzucaniem tyłu na zakrętach.
Dlaczego wyważenie kół jest złe?
Niewłaściwe wyważenie kół posiada kilka podstawowych przyczyn:
- wady fabryczne felgi,
- wady fabryczne opony (nierównomiernie rozłożona masa),
- usterki zawieszenia,
- uszkodzenie felgi,
- uszkodzenie opony.
Wady występujące w feldze i oponie to zazwyczaj tak zwane ciężkie miejsca. Są to fragmenty opony lub felgi, w których nagromadzenie materiału jest największe, co powoduje odchylenie masy od środka obrotu. Każde odchylenie będzie powodować występowanie bicia.
Brak wyważenia jest dzielony na statyczny i dynamiczny. Statyczny brak wyważenia jest wtedy, gdy masa jest odchylona w jednym punkcie (lub w jednym kierunku). Dynamiczny brak wyważenia jest wtedy, gdy odchylenie od środka występuje zarówno w oponie, jak i w feldze, przy czym odchylenia nie pokrywają się.
Usterki układu jezdnego, które wpływają na brak wyważenia kół to zazwyczaj bijące tarcze hamulcowe, błędne zamocowanie koła na piaście a także zużyte amortyzatory i elementy gumowe zawieszenia. W takim wypadku, wymiana uszkodzonych elementów na nowe powinna poprzedzić wyważanie kół. W innym wypadku wyważanie kół nie wpłynie na komfort jazdy.
Kiedy należy wyważać koła?
Koła należy wyważać przy każdorazowym zdjęciu opon z felgi. To jest absolutna podstawa, która zawsze powinna mieć miejsce. Wyważanie kół warto także sprawdzić i poprawić, podczas zmiany sezonowej wymiany kół. Zmiana kół z letnich na zimowe zawsze powinna być poprzedzona sprawdzeniem wyważenia, ponieważ opony podczas leżakowania mogły się odkształcić, co spowodowałoby bicie kół.
Warto także sprawdzić wyważenie koła, gdy uderzyliśmy kołem w krawężnik lub wjechaliśmy w dużą dziurę. Koło na pierwszy rzut oka może wyglądać na nienaruszone, aczkolwiek może się zdarzyć, że opona zostanie uszkodzona wewnętrzne. W takim wypadku warto obejrzeć oponę i spróbować wyważyć koło. Jeżeli nie da się wyważyć takiego koła to znak, że opona została zniszczona.
Wyważenie kół warto także przeprowadzić, gdy zaczniemy odczuwać wibracje na kierownicy lub karoserii. W takiej sytuacji warto także sprawdzić, czy układ zawieszenia działa poprawnie.
Skutki niewyważonych kół
Jazda z błędnie wyważonymi kołami może doprowadzić do szybszego zużycia elementów zawieszenia. Ponadto, samochód nie będzie się nas słuchał – auto będzie myszkować po drodze, a jazda na wprost będzie niemożliwa. Oczywiście, poza zużyciem auta i brakiem komfortu prowadzenia, brak wyważenia kół będzie wpływał bezpośrednio na nasze bezpieczeństwo. Bijące koło ma mniejszą przyczepność od dobrze wyważonego koła, przez co droga hamowania jest bardzo wydłużona.
Wyważenie kół należy robić regularnie, nieważne czy jest to samochód osobowy, dostawczy czy motocykl. Wyważanie kół motocykla jest niezwykle ważne, ponieważ są one dużo bardziej odpowiedzialne za bezpieczeństwo kierującego.
Tags: